Jak podtrzymywać samodzielność i aktywność u seniora?

 

 

 

 

 

W miarę starzenia się, wielu seniorów może napotykać trudności w organizacji swojego czasu. Kluczowym celem staje się nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa, ale także podtrzymywanie samodzielności oraz stymulowanie funkcji poznawczych, takich jak pamięć. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, jak skutecznie zorganizować czas osoby starszej w domu. Pamiętaj - osoby starsze chcą być sprawcze i potrzebne! Często najlepszym sposobem podtrzymywania samodzielności i aktywności będzie włączenie Seniora w zwyczajne, codzienne obowiązki.

1. Ustal rutynę

Rutyna to podstawa dla wielu seniorów. Umożliwia ona przewidywalność, co może zmniejszać lęk i stres. Ważne jest, aby codzienne czynności były ustalone na stałe godziny, na przykład:

• Poranna toaleta: Ustalenie stałego czasu na wstawanie i poranną higienę.

• Posiłki: Regularne godziny posiłków, które wspierają zdrowe nawyki żywieniowe.

• Czas na aktywność: Dobrze jest zaplanować czas na spacer, obowiązki domowe czy inne formy aktywności fizycznej.

Rutynę ustal wspólnie z Podopiecznym i skonsultuj ją z jego rodziną, aby mieć pewność, że uwzględniliście wszystkie niezbędne punktu planu (jak np. popularne w Niemczech regularne wizyty pielęgniarki środowiskowej.)

2. Angażujące zadania

Aby podtrzymać samodzielność i ćwiczyć pamięć, warto włączyć w codzienne zajęcia różnorodne zadania, które będą stymulować umysł. Oto kilka pomysłów:

• Krzyżówki i sudoku: Te łamigłówki pomagają w ćwiczeniu pamięci i koncentracji.

• Zajęcia rękodzielnicze: Haftowanie, szydełkowanie, tworzenie kolaży składanie modeli czy malowanie nie tylko rozweselają, ale również angażują umysł i pozwalają wyzwolić kreatywność. Wpływają również pozytywnie na utrzymanie sprawności manualnej.

• Czytanie książek i gazet: Zachęcaj do codziennego czytania, co stymuluje myślenie krytyczne, pamięć oraz pozwala na orientację w bieżących wydarzeniach w świecie. Dobierz pozycje zgodne z zainteresowaniami seniora. 

• Słuchanie audiobooków: Jeśli wzrok nie pozwala Seniorowi na samodzielne czytanie - poczytaj mu lub zapoznaj się z dostępną na rynku szeroką ofertą aplikacji oferujących książki w formie audiobooków.

3. Dostosowanie przestrzeni

Dom powinien być dostosowany do potrzeb osoby starszej. Przestrzeń życiowa powinna być bezpieczna, ale także inspirująca:

• Zorganizowanie przestrzeni: Uporządkuj przedmioty w sposób, który ułatwi ich znalezienie. Unikaj zbyt dużego bałaganu, który może przytłaczać. Zadbaj o odpowiednie oświetlenie, usunięcie przeszkód z podłogi oraz dostępność przedmiotów codziennego użytku. To pozwoli osobie starszej czuć się pewnie i swobodnie w swoim otoczeniu.

• Dostosowanie przestrzeni: We współpracy z rodziną możesz zadbać o udogodnienia we wnętrzu, jak poręcze czy antypoślizgowe podłogi, które pomogą Seniorowi w zachowaniu mobilności i samodzielności. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: https://www.adsenior.pl/blog/projektowanie-wnetrz-dla-osob-starszych

• Stymulujące otoczenie: Zadbaj o obecność roślin, zdjęć rodziny czy sztuki, co może poprawić samopoczucie i przypominać o miłych chwilach.

4. Utrzymywanie kontaktu z innymi

Interakcje społeczne są kluczowe dla zdrowia seniorów. Regularne rozmowy i wymiana doświadczeń wpływają na samopoczucie i pomagają w ćwiczeniu pamięci. Zachęcaj do regularnych spotkań z rodziną, przyjaciółmi czy sąsiadami. Możesz również zorganizować:

• Wirtualne spotkania: Korzystanie z technologii, jak WhatsApp, Skype czy Zoom, może ułatwić utrzymanie kontaktu z bliskimi oraz stworzyć wspólne pole z młodszym pokoleniem. Jeśli nie znasz się na komunikatorach internetowych - możesz poprosić o wsparcie np. dzieci lub wnuki Podopiecznego.

• Zajęcia grupowe: Uczestnictwo w zajęciach lokalnych, takich jak kluby seniora, może być doskonałym sposobem na integrację. 

5. Utrzymywanie aktywności fizycznej

Aktywność fizyczna nie tylko poprawia kondycję, ale również stymuluje mózg. Warto wprowadzić do codziennej rutyny:

• Spacery: Regularne spacery na świeżym powietrzu ( o ile stan zdrowia seniora na to pozwala) są korzystne zarówno dla ciała, jak i umysłu. Dobrym pomysłem może być “spacer po wspomnieniach”: Wybierzcie się na spacer lub wycieczkę w miejsce, które ma znaczenie dla seniora lub które lubi (np. park, w którym spędzał dzieciństwo) i rozmawiajcie o wspomnieniach związanych z tym miejscem.

• Ćwiczenia dostosowane do seniorów: należy zawsze skonsultować z lekarzem czy i jakie ćwiczenia senior może wykonywać.

• Wykonywanie prostych obowiązków domowych: jak prace ogrodowe czy domowe. Nie wyręczajmy Podopiecznych we wszystkim - zrobienie prostej pracy, adekwatnej do stanu zdrowia (jak pozmywanie naczyń, podlanie kwiatów czy starcie okruszków ze stołu po śniadaniu) wpływa na Seniorów rehabilitacyjnie i pomaga utrzymać poczucie sprawczości. Warto ustalić z Podopiecznym stałe obszary prac domowych, w których jest w stanie wziąć udział.

6. Stosowanie technologii

W dzisiejszych czasach technologia może być wielkim wsparciem, ale należy korzystać z niej rozsądnie. Wielu Seniorów spędza długie, bezczynne godziny przed telewizorem - warto zaproponować wprowadzenie równowagi między spędzaniem czasu z użyciem technologii, a “rozrywkami” analogowymi. Oprócz standardowego oglądania telewizji można wykorzystać:

• Aplikacje do przypomnień: Użycie smartfona czy tabletu do ustawiania przypomnień o ważnych wydarzeniach, lekach czy aktywnościach. Możesz użyć tej metody na swoim telefonie lub nauczyć seniora korzystania z możliwości jego urządzenia.

• Online kursy: Możliwość uczestnictwa w kursach online, które rozwijają nowe umiejętności i zainteresowania jak języki czy umiejętności manualne.

• Wirtualne podróże: Dzięki internetowi i funkcji google maps “street view” możecie „podróżować” do różnych miejsc na świecie. Wybierzcie miejsce, które Was interesuje, i zróbcie wspólne badania na temat jego kultury, jedzenia i historii.

Podsumowując, organizacja czasu dla seniorów w domu wymaga przemyślenia i elastyczności. Kluczowe jest zapewnienie równowagi między samodzielnością, a wsparciem. Stymulowanie pamięci, wprowadzenie rutyny, angażujące zadania oraz utrzymywanie kontaktu z innymi osobami to fundamenty, które pomogą w utrzymaniu dobrej jakości życia seniorów. Pamiętajmy, że każdy senior jest inny, dlatego warto dostosować te wskazówki do indywidualnych potrzeb i możliwości.