Stres w pracy opiekunki osoby starszej - jak sobie z nim radzić?
Opieka nad osobą starszą to wymagające zajęcie, a do tego może doprowadzić do tzw. zespołu stresu opiekuna. Na czym polega ta przypadłość i jak jej skutecznie zapobiegać? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.
Czym jest zespół stresu opiekuna?
CSS (z ang.: Caregiver Stress Syndrome), czyli zespół stresu opiekuna to stan wyczerpania fizycznego, psychicznego i emocjonalnego. Pojawia się u osób, które sprawują długotrwałą opiekę nad osobą starszą lub przewlekle chorą. Są na nią w szczególności narażone osoby, które bezgranicznie poświęcają się podopiecznemu, rezygnując z własnego życia i biorąc na siebie wszystkie obowiązki związane z opieką.
Czy zespół stresu opiekuna zagraża każdej opiekunce osoby starszej? Teoretycznie zawód ten stanowi pewne zagrożenie, jednak celowo wyjazdy do seniorów są ograniczone czasowo do kilku tygodni. Opiekunka zyskuje czas, by odreagować i odpocząć. Równie ważny jest stały kontakt z agencją pośredniczącą, która szybko reaguje w chwili, gdy warunki na miejscu są zbyt obciążające psychicznie lub fizycznie.
Przeczytaj także: Vademecum Opiekunki: Dlaczego kontakt telefoniczny jest ważny?
Źródła stresu w pracy opiekunki osoby starszej
Wyjazdy do opieki nad seniorem potęgują poziom stresu na różnych płaszczyznach. Jedną z nich jest rozłąka z bliskimi i przebywanie w obcym kraju, konieczność posługiwania się obcym językiem. Innym źródłem stresu może być stan zdrowia podopiecznego. Demencja, zmiany nastroju wywołane chorobami, pogłębiające się schorzenia mogą powodować wiele trudnych sytuacji. Opiekunka osób starszych musi w takich chwilach zachować zimną krew, chłodno ocenić sytuację i odpowiednio zareagować. To duża odpowiedzialność, ale także spore obciążenie dla psychiki. W końcu źródłem dodatkowego stresu mogą być trudne relacje między opiekunką a rodziną podopiecznego.
Przeczytaj także: Jak budować pozytywne relacje z rodziną podopiecznego?
Poziom stresu w dużej mierze zależy także od osobowości opiekunki. Te bardziej empatyczne i wrażliwe są szczególnie narażone na jego negatywne skutki. Warto też ćwiczyć asertywność i jasne komunikowanie własnych potrzeb – te cechy zdecydowanie pozwolą ograniczyć stres dzięki ograniczeniu sytuacji stresowych.
Jak radzić sobie ze stresem w opiece?
Co zatem robić na co dzień, by ograniczać wpływ stresu na zdrowie i samopoczucie? Mamy kilka sposobów.
Zrozum źródło swojego stresu
Spróbuj zrozumieć, co szczególnie potęguje poziom stresu i co sprawia, że Twoja praca przestaje dawać Ci satysfakcję. Jeśli jest to niedostateczna wiedza o opiece, poszukaj artykułów i poradników, które dodadzą Ci pewności siebie. Jeżeli nie radzisz sobie z zakresem obowiązków albo zdrowie podopiecznego utrudnia Ci ich wykonywanie, porozmawiaj z rodziną seniora oraz przekaż informacje agencji. Przyczyną Twojego stresu jest tęsknota do bliskich? Skorzystaj z naszego krótkiego poradnika we wpisie: Jak radzić sobie z tęsknotą w pracy opiekunki?
Im lepiej zrozumiesz, co jest przyczyną stresu, tym większe szanse, że go pokonasz. Praca opiekunki jest wymagająca, ale stanowi także doskonałą okazję do głębszego poznania siebie i rozwijania przeróżnych umiejętności. Potraktuj ją jako wyzwanie.
Komunikuj swoje potrzeby, rozmawiaj o problemach
Zadbaj o dobre relacje z rodziną podopiecznego i nie bój się kontaktować z nią, kiedy natrafisz na trudności. Starsze osoby mogą przejawiać agresywne zachowania, wahania nastroju, mogą także borykać się z depresją i apatią. Informuj o tym bliskich i oczekuj od nich podjęcia odpowiednich działań – wybrania się z podopiecznym do specjalisty, zastosowania określonych rozwiązań sugerowanych przez lekarza.
Jeśli czujesz, że sytuacja Cię przerasta, porozmawiaj z koordynatorem w agencji Ad Senior. Skontaktujemy się w Twoim imieniu z rodziną i spróbujemy rozwiązać problem. Jeśli działania nie dadzą efektów, znajdziemy inne zlecenie.
Wielu opiekunkom pomaga wymiana doświadczeń z innymi opiekunkami. Poszukaj w swojej okolicy osób, które również sprawują opiekę nad osobami starszymi. Spotykaj się z nimi w wolnym czasie, mów o problemach, korzystaj z rad. Czasami krótka rozmowa z osobą, która dokładnie rozumie Twoje problemy, pomaga nabrać dystansu i spojrzeć na sytuację trochę mniej emocjonalnie.
Dbaj o siebie
Bez względu na to, jak wiele pomocy i opieki wymaga senior, zawsze miej na uwadze własne zdrowie oraz samopoczucie. Dokładnie ustal z rodziną podopiecznego zakres obowiązków oraz swój czas wolny od pracy. W wolnych chwilach wyjdź z domu – wybierz się na spacer, do kina, do kawiarni, poczytaj w parku, spotkaj się z opiekunką z okolicy, wybierz się na wycieczkę do pobliskiej miejscowości. Chodzi o zregenerowanie sił i odcięcie się od codzienności. Bez tego trudno Ci będzie zachować uśmiech i cierpliwość podczas kontaktów z seniorem.
Dbaj także o swoje zdrowie, dietę oraz odpowiednią ilość snu. Pomoże Ci w tym harmonogram dnia, którego możecie z seniorem przestrzegać. Starsze osoby lubią porządek i stałe godziny posiłków, toalety, etc. Tobie takie rozwiązanie również przyniesie spokój spowodowany poczuciem kontroli i stabilizacji.
Co ważne, nie zapominaj o swoich pasjach. Jeśli ukojenie przynosi Ci robienie na drutach, uprawianie roślin czy pieczenie, wykonuj te czynności również w domu seniora. Nie masz pasji? Może właśnie teraz jest dobry moment, by znaleźć dla siebie przyjemne hobby?
Stawiaj na aktywne formy relaksu
Dobrym sposobem na walkę ze stresem jest także aktywność fizyczna. Wybierz taką, który sprawia Ci najwięcej przyjemności. Pamiętaj, że aktywność – chociaż nie zawsze mamy na nią ochotę po ciężkim dniu – znacznie lepiej radzi sobie z negatywnymi skutkami stresu niż oglądanie telewizji czy przeglądanie czasopism.