Trudności z adaptacją - jak wspierać seniora?

Starzejąca się osoba musi zmierzyć się nie tylko z postępującymi chorobami i ograniczeniami w ruchu oraz wykonywaniu codziennych czynności. Inną niedogodnością związaną ze starzeniem się jest malejąca zdolność do przystosowania się do zmian w otoczeniu. Warto pamiętać o tym podejmując się opieki nad seniorem.

Problemy adaptacyjne u seniora – co to oznacza?

Trudności w adaptacji wiążą się z dezorientacją, szczególnie w chwili, gdy zmienia się dobrze znane otoczenie. Na przykład, kiedy w domu pojawia się nowa opiekunka. Podobną dezorientację senior może czuć, gdy fizycznie zmienia się okolica – powstają nowe budynki, zmienia się lokalizacja sklepów. Bywa, że senior ma problemy z odnalezieniem drogi do domu.

Innym objawem jest brak możliwości szybkiego reagowania na zmiany. To bardzo ważne, by zdawać sobie z tego sprawę. To, co dla opiekunki wydaje się drobiazgiem, dla seniora może być przytłaczające. Dlatego niezwykle ważna jest cierpliwość w opiece nad osobą starszą, ale także empatia i zrozumienie dla tego problemu.

Skąd biorą się problemy adaptacyjne?

Trudności w przystosowaniu się mają czysto biologiczne podłoże. Wynikają ze zmian na poziomie komórkowym, ograniczając możliwości poznawcze u seniora. Zmiany te są więc nieuniknione. Bywa jednak, że przyczyny mają podłoże psychologiczne, które w dobie szybkich zmian, zdarzają się coraz częściej. Zmieniają się uwarunkowania gospodarcze i społeczne, zmiany przebiegają nagle, budzą wiele emocji. Nie pomaga natłok informacji oraz zmieniające się obyczaje i warunki życia. W takim świecie senior może czuć się zagubiony, przestaje go rozumieć i w efekcie czuć się pozostawionym samemu sobie.

Co zrobić, by zapewnić seniorowi komfort adaptacyjny?

Jedną z najważniejszych rzeczy, o którą warto zadbać w przypadku starszych osób, jest zapewnienie im opieki bez konieczności przeprowadzki. To dlatego opieka nad seniorem w charakterze całodobowym jest jednym z najlepszych dla nich rozwiązań. Co natomiast sama opiekunka może zrobić, by zapewnić starszej osobie większy komfort. Oto najważniejsze zasady:

• Zadbaj o przyjazne otoczenie. Staraj się, by przedmioty miały swoje stałe miejsce, nie wprowadzaj zmian w umeblowaniu jeśli senior wyraźnie się na to nie zgodzi. Zadbaj, by otaczały go znajome przedmioty.
• Wprowadź harmonogram dnia. Staraj się, by każdy dzień był powtarzalny, a wszystkie czynności, posiłki i aktywności odbywały się w tych samych godzinach. To da seniorowi poczucie porządku i bezpieczeństwa.
• Wykaż się cierpliwością. Nie wyręczaj seniora, kiedy jakaś czynność wymaga od niego więcej czasu, przeciwnie – zachęcaj go do samodzielności. Zadbaj jednak o przyjazną atmosferę, pamiętaj o uśmiechu i motywowaniu podopiecznego. Opanuj irytację i zniecierpliwienie.
• Pamiętaj o dobrej komunikacji. Mów do seniora powoli i upewniaj się, że rozumie, co mówisz i co ma wykonać. Nawet jeśli oznaczać to będzie kilkukrotne powtórzenie zdania. Mów spokojnym, ciepłym, ale stanowczym głosem.

 

Oczywiście ustalanie harmonogramu i stałego otoczenia nie oznacza, że nie możesz zachęcać seniora do podejmowania wyzwań i nowych aktywności. Wychodzenie poza strefę komfortu hamuje postępujące starzenie się umysłu. Rób to jednak mądrze, bez przymusu i bardzo drobnymi krokami. Jeśli zauważysz, że podopieczny zaczyna tracić poczucie bezpieczeństwa, ustąp. Zawsze kieruj się empatią, a zanim podejmiesz jakiekolwiek nowe aktywności, najpierw dobrze poznaj podopiecznego, jego charakter, preferencje, możliwości i ograniczenia - te fizyczne i te psychiczne.