Język niemiecki - Hilfsreiche Redewendungen - pomocne zwroty

 

 

 

 

Przez wiele miesięcy na naszym profilu Facebook publikowaliśmy dla Was, co tydzień popularne zwroty w języku niemieckim. Uzbierało się ich całkiem sporo.

Zebraliśmy je teraz dla Was w jednym miejscu, by móc łatwo do nich wrócić i powtórzyć sobie. Dodaliśmy też trochę nowych, by poszerzyć możliwości nauki. Przy każdy zwrocie podajemy przykładowe zdanie.

Przytoczone zwroty i wyrażenia są powszechnie używane i ułatwiają swobodne posługiwanie się językiem niemieckim. Niektóre z nich jak „von Zeit zu Zeit” – „od czasu do czasu” czy „zwischen Hammer und Amboβ sein” – „być między młotem i kowadłem” spotykamy także w języku polskim, ale wiele z nich jest właściwych tylko dla języka niemieckiego. Czasem trudno je przetłumaczyć dosłownie.

 

♦ ab und zu – od czasu do czasu

Często używamy tego powiedzenia „od czasu do czasu”. Przyda nam się także ten zwrot w języku niemieckim.

Oto zwrot „ab und zu“ w zdaniu:

Ich möchte ab und zu eine Reise machen. - Chciałbym od czasu do czasu pojechać w podróż.

 

♦ fix und fertig - oznacza, że jestem bardzo zmęczony, wykończony.

Oto przykładowe zdanie:

Ich habe sehr lange gefahren. Ich bin fix und fertig. - Jechałam bardzo długo. Jestem bardzo zmęczona.

 

♦ nach und nach – stopniowo, krok za krokiem

Oto przykładowe zdanie:

Wir werden nach und nach wieder gehen lernen. - Będziemy uczyć się stopniowe z powrotem chodzić.

 

♦ kurz und bündig – krótko i zwięźle

Zwrot kurz und bündig często nam się przydaje, kiedy chcemy coś podsumować.

Oto przykładowe zdanie:

Wir haben schon mehrmals darüber gesprochen. Jetzt aber kurz und bündig … -

Wielokrotnie już o tym już rozmawialiśmy. Teraz już krótko i zwięźle...

 

♦ mehr und mehr – coraz więcej

Czasami chcemy użyć prostego zwrotu dla podkreślenia postępu w jakiejś dziedzinie. Nie możemy znaleźć takiego zwrotu.

Oto jeden z pomocnych przykładów – mehr und mehr:

Dem Senior geht gut. Er mӧchte sich mehr und mehr bewegen und spazieren gehen. -

Senior czuje się dobrze. On chce się coraz więcej ruszać i wychodzić na spacer.

 

♦ klipp und klar – całkiem jasno, wyraźnie (powiedziane)

Dobrze jest wiedzieć, jak to powiedzieć po niemiecku:

Ich habe dem Kunden klipp und klar gesagt, dass der Senior ab und zu  draußen gehen soll. -

Bardzo wyraźnie powiedziałem klientowi, że senior musi od czasu do czasu wyjść na zewnątrz.

 

♦ kreuz und quer – na wszystkie strony, we wszystkich kierunkach

Ciekawe i popularne powiedzenie – kreuz und quer. Przydaje się, gdy chcemy coś skwitować np. w taki sposób:

Er ist kreuz und quer gefahren, hat aber dieses Haus nicht gefunden. – Jeździł we wszystkie strony, ale nie znalazł tego domu.

 

♦ ganz und gar – całkowicie

To zwrot podkreślający, że jakieś zadanie zostało całkowicie, do końca wykonane, np. 

Die Wohnung ist ganz und gar aufgeräumt. - Mieszkanie jest całkowicie posprzątane.

 

♦ auf Schritt und Tritt – na każdym kroku, krok w krok

Zwrot - auf Schritt und Tritt - przydaję się, gdy chcemy podkreślić jak często coś musimy robić.

Przykład:

Ich muss in auf Schritt und Tritt folgen, sonst fällt er um. - Muszą chodzić za nim krok w krok, w przeciwnym razie przewróci się.

 

♦ Hand und Fuss haben - coś ma ręce i nogi

To powszechnie używany zwrot. Sięga się po niego, kiedy chcę się podkreślić logiczność, kompletność, dobrą organizację.

Oto przykład zdania w języku niemieckim z tym wyrażeniem:

Wir müssen die Wohnung so umstalten, dass sie behindertengerecht ist. Es muss aber Hand und Fuss haben. - Musimy tak zmienić mieszkanie, żeby było przystosowane do osoby niepełnosprawnej. Ale to musi mieć ręce i nogi.

 

♦ von heute auf morgen - z dzisiaj na jutro

Przydatny zwrot - von heute auf morgen.

Oto przykład:

Der Wechsel kommt in der Nacht von heute auf morgen.  - Zmiana przyjedzie w nocy z dzisiaj na jutro.

 

♦ noch und noch – ciagle

Kolejny krótki, a przydatny zwrot – noch und noch.

Przykładowe zdanie:

Wir diskutieren darüber noch und noch und kӧnnen keine Entscheidung treffen. – Ciągle o tym dyskutujemy, a nie możemy podjąć decyzji.

 

♦ Etwas satt haben – mieć czegoś dość, coś się sprzykrzyło

Przykładowe zdanie:

 Ich habe dein Zuspätkommen satt. - Mam dość twojego spóźniania się.

 

♦ Etwas im Griff haben - mieć coś pod kontrolą, panować nad sytuacją,

Przykładowe zdanie:

Ich habe den Haushalt im Griff. – Prowadzenie domu mam pod kontrolą.

 

♦ Strum im Wasserglas – burza w szklance wody

Oto przykład zdania z tym wyrażeniem:

Man konnte hier eine einfache Lösung finden, statt  einen solchen Sturm im Wasserglass zu machen. - Można było tutaj znaleźć proste rozwiązanie, zamiast robić taką burzę w szklance wody.

 

♦ Auf eigene Verantwortung – na własną odpowiedzialność

Przykład:

Ich darf nicht auf meine eigene Verantwortung die Medikamente dem Patienten geben. - Nie mogę na własną odpowiedzialność wydzialać leków pacjentowi.

 

♦ Sturr wie ein Bock – uparty jak kozioł

Przykładowe zdanie z użyciem tego zwrotu:

Ich kann mich mit ihm nicht zerechtkommen, er ist sturr wie ein Bock. – Nie mogę z nim dojść do ładu, jest uparty jak kozioł.

 

♦ Jemanden in Ruhe lassen – zostawić kogoś w spokoju

Oto przykład:

Lass mich bitt in Ruhe. Ich bin fix und fertig. – Zostaw mnie proszę w spokoju. Jestem totalnie zmęczona.

 

♦ Jemanden im Stich lassen – zostawić kogoś na lodzie

Można ten zwrot użyć na przykład w taki sposób:

Die Wechselkraft kommt erst in 2 Tagen und ich kann den Senior nicht im Stich lassen. Er kann nicht alleine bleiben. – Zmienniczka przyjedzie dopiero za 2 dni, a ja nie mogę zostawić seniora na lodzie. On nie może zostać sam.

 

♦ mit Ach und Krach – z ogromnym wysiłkiem, z trudnościami.

Coś się nam udało, ale z dużym trudem.

Przykład:

Ich bin mit Ach und Krach in den Kino gekommen. – Ledwo zdążyłam przyjść do kina.

 

♦ da und da – tu i tu, w pewnym określonym miejscu

Przykładowe zdanie:

Ich finde deine Sachen da und da, statt im Badezimmer. – Znajduję twoje rzeczy tu i tu, zamiast w łazience.

 

♦ von Tag zu Tag – stopniowo, z dnia na dzień, dzień po dniu

Tak możemy użyć ten zwrot:

Von Tag zu Tag fühlt er sich immer besser. – Z dnia na dzień  on czuje się coraz lepiej.

 

♦ Wort für Wort – słowo po słowie, dosłownie, bardzo dokładnie

Oto przykładowe zdanie:

Ich habe es ihnen Wort für Wort erklärt. – Wyjaśniłam im to bardzo dokładnie.

 

♦ von Zeit zu Zeit – od czasu do czasu, okazyjnie

Np.

Wir gehen von Zeit zu Zeit ins Cafe. – Od czasu do czasu wychodzimy do kawiarni.

 

♦ Hand in Hand – ramię w ramię, wspólnie, zgodnie

Można ten zwrot użyć na przykład w taki sposób:

Meine Bemühungen müssen Hand in Hand mit deinem Engagament gehen. – Moje wysiłki muszą iść w parze (ramię w ramię) z twoim zaangażowaniem.

 

♦ groβ und klein – każdy, wszyscy, dorośli i dzieci, wielcy i mali

Przykładowe zdanie:

Weihnachten ist ein Fest für groβ und klein, für alt und jung. – Święta Bożego Narodzenia są dla dużych i małych, dla młodych i starszych.

 

♦ von Jahr zu Jahr – z roku na rok, z każdym rokiem

Tak możemy użyć ten zwrot:

Vom Jahr zum Jahr werden wir immer älterer. – Z roku na rok stajemy się coraz starsi.

 

♦ zwischen Hammer und Amboβ sein – być między młotem i kowadłem

Przykładowe zdanie:  

Ich bin in dieser Situation zwischen Hammer und Amboβ, aber muss ich mich entscheiden. – Jestem w tej sytuacji między młotem i kowadłem, ale muszę się zdecydować.